Çok kutuplu bir dünya hedefleyen Brezilya,Rusya,Hindistan,Çin,2006 yılında BM Genel Kurulu sırasında BRIC ülkeleri Dışişleri Bakanları bir araya geldi,ortak ekonomik çıkarlar doğrultusunda siyasi işbirliği başlatma fikri ortaya atıldı, 2009 yılında Rusya’da ilk zirveyi yaptılar ve gündem dolar merkezli küresel finansal sisteme karşı alternatif üretmekti, 2010 yılında bu 4 ülkeye,Güney Afrika Cumhuriyeti dahil olunca, grubun adı BRICS oldu, BRICS ülkeleri,ticaret,kalkınma,enerji ve yatırım alanlarında işbirliği yapmak amacıyla,2014 yılında Şanghay’da Yeni Kalkınma Bankası(NDB)'nı kurarak, kurumsallaştılar.
BRICS,gelişmekte olan ülkelerin altyapı ve sürdürülebilir kalkınmalarına fon sağlamaya çalışmaktadır.Her yıl toplantı yapmaktadılar.,BRICS,üyeliklerini artırmaya çalışmakta olup, bu genişleme ile enerji,demografi ve coğrafi güç açısından önemi artmaktadır.2024 yılı itibariyle İran,BAE,Mısır,Etiyopya yeni üye olarak kabul edildi,Suudi Arabistan aday gözlemci olarak katılmaktadır.
Türkiye 2018 yılında Johanesburg’daki BRICS zirvesine Cumhurbaşkanlığı ile katılım sağlamıştır.
Türkiye BRICS ittifakına katılmak üzere müracaatta bulunmuş,22-24 Ekim 2024 yılında Tataristan’ın başkenti Kazan’daki 16. BRİCS liderler zirvesine katılım sağlamıştır.Hindistan vetosu ile süreç devam ettirilememiştir.Geçen ay Pakistan ile Hindistan arasındaki savaşta Türkiye ve Çin’i Pakistan’a yardım yaptığı için çeşitli ticari engeller koymaya başlayan Hindistan,bölgede sorun olmaya başlamıştır.
BRICS ülkelerini birleştiren nokta,batı kontrolündeki küresel kurumlar ve ekonomik kurumlara karşı bir alternatif oluşturmaktır.Abd dolarına karşı olan bağımlılığı azaltmak ve üye ülkeler arasında yerel para birimleriyle ticaretin teşviği amaçlanmaktadır.BRICS grubunun ekonomik büyüklüğü 30 trilyon dolara yaklaşmıştır, bu rakam ile dünya ekonomisinin yüzde 30’unu oluşturduğu söylenebilir.
Trump yönetiminin 7 Temmuz günü açıklamaları ile yeni tariflendirme sisteminin,sadece BRICS ülkelerine değil bu ülkelerle ticari ilişkide hatta siyasi ilişki içinde olan ülkeleri de kapsar olması ve Abd’ye tehdit algılaması önümüzdeki günler için yeni açılımları oluşturacağa benziyor.
Katılımcı ülkelerin bir ülkenin hegemonyasından kurtulup yeni bir ülkenin hegemonyası altına girmektense ,dengeli ve bağımsız bir dünya düzeni oluşturma istekleri ile ittifakı desteklediklerini görmekteyim.Bu amaçla BRICS ülkeleri yıllık zirve toplantılarında üyeler sırayla bir yıllığına grubun dönem başkanı olmaktadırlar.
Nato üyesi olan Türkiye, AB katılım müzakerelerinde ilerleme sağlayamayınca,coğrafi ve jeopolitik konumunu güçlendirmek amaçlı bu tür arayışlara girmeye çalışmaktadır.
Bu hafta Rio De Janeiro’da düzenlenen 17. BRICS toplantısına Türkiye Dışişleri Bakan seviyesinde katılım sağlamaktadır. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ,Çok Taraflılığın Güçlendirilmesi, Ekonomik-Mali Meseleler ve Yapay Zeka" ile "Çevre, COP30 ve Küresel Sağlık" başlıklı oturumlara katılacak.
Enflasyonsuz bir Türkiye’nin ,ticari ilişkilerini çeşitlendirmek için bu tür ittifakların içinde olması gerekmektedir.Türk Devletleri ile olan ekonomik ve kültürel bağlarının artırılması amaçlı ,İran ve Ermenistan ile yeni bağlantıların oluşması desteklenmelidir.Bu bölgede yükselen tansiyonun diplomasi ile çözülüp Rusya’ya yeni cephe açtırmak isteyen karanlık güçler mutlaka önlenmelidir.
Hayırlı haftalar dilerim.