9 Eylül 2025 tarihli Resmi Gazete’de yer alan 10380 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı ile “Basit Usul” de vergiye tabi olan mükelleflerin kapsamı daraltılarak ticari taksiler, dolmuş, minibüs ve otobüs gibi basit usulde vergilendirilen birçok küçük esnaf 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergiye tabi tutulacak.
13 büyükşehirde mal alım-satımı, otel, lokanta faaliyeti gibi basit usul kapsamı dışında olan işler, söz konusu bu kararla diğer 17 büyükşehirde de basit usul kapsamı dışında çıkarılarak tüm büyükşehirde aynı işi yapanlar eşitlenmiş oluyor.
Bu düzenleme ile birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı’nın verilerine göre yaklaşık 821 bin faal basit usule tabi mükellefin 300 bini 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilmeye başlanacak.
Basit usulde vergileme, daha çok küçük işletmeler için defter tutmadan ve beyanname vermeden uygulanan bir vergileme usulüdür. Bu mükelleflerin teslim ve hizmetleri Katma Değer Vergisi’nden (KDV) istisna edilmiş olup, bunlar tarafından KDV beyannamesi, kira ve ücret giderleri için muhtasar beyanname verilmiyor. Bu şekilde vergilendirilen mükellefler gerekli şartları taşımaları halinde vergi yükümlülüklerini daha kolay ve düşük maliyetlerle yerine getirme avantajı elde etmekteler.
Büyükşehir Belediyesi olan illerde 31.12.2024 tarihi itibariyle nüfusu 30 bini aşmayan ilçeler hariç olmak üzere, şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan taksi ve dolmuşçular, her türlü emtia imalatı (fırın ve pastane gibi) ve alım-satımı ile uğraşanlar (Bakkal, tuhafiye dükkanı, nalbur vb.), inşaat işi yapanlar (boya, badana, elektrik, sıhhi ve kalorifer tesisatı vb.), motorlu taşıtların her türlü bakım ve tamir işleriyle uğraşanlar (oto tamircisi, kaportacı vb.), lokanta ve benzeri hizmet işletmeleri, eğlence ve istirahat yerlerini işletenler (kahvehane, hamam, pansiyon vb.) marangoz, mahalle bakkalı, terzi, berber, tesisatçı gibi küçük esnaf ve meslek gruplarındaki mükellefler 2026 yılından itibaren gerçek usulde vergiye tabi olacaklar.
Böylece 30 büyükşehirde ve nüfusu 30 binin üzerindeki ilçelerde aynı şekilde yani gerçek usulde vergilendirilmiş olacaklar.
Basit usulden gerçek usulde vergilendirmeye geçen mükellefler 2026’dan itibaren bir taraftan Vergi Usul Kanununda sayılan yasal defterleri tutmak zorunda olacaklar ve diğer taraftan da yıllık gelir vergisi ve geçici vergi beyannamesi verecekleri gibi, satışları KDV’ye tabi olacağından her ay KDV beyannamesi, kira ve ücret giderleri için muhtasar beyanname vermeleri ve en önemlisi bütün bu vergi yükümlülükleri nedeniyle muhasebeci çalıştırmaları ve bu işlemlerin mali külfetini yüklenmeleri gerekecek. Dolayısı ile genelde küçük esnaf olan birçok basit usulde vergi ödeyen mükellefin vergi yükü yeni yıldan sonra artmış olacak.