Son zamanlarda para piyasası fonları ve serbest fonlara yoğun ilgi var. Yatırım yaparken bu fonların hangi kurum tarafından ihraç edildiğine çok dikkat etmenizi öneririm.
Madem konu fonlardan açıldı, ülkemizin Türkiye Varlık Fonu (TVF) da piyasa yapıcılığı açısından büyük önem taşıyor.
2016’da kurulan TVF’nin vizyonu şu şekilde açıklanmıştı:
“Stratejik varlıklarımızı tek çatı altında toplamak, değer üretmek, finansal piyasalara derinlik kazandırmak, küresel liderler çıkarmak ve gelecek nesillere güçlü bir Türkiye bırakmak.”
Bugün TVF’nin portföyünde 34 şirket, 2 lisans ve çok sayıda gayrimenkul bulunuyor. Ziraat Bankası, Halkbank, Vakıflar Bankası, Borsa İstanbul, Türk Telekom, THY, TPAO, BOTAŞ, Çaykur, Türkcell, Eti Maden, Türkiye Altın Holding gibi devler ve hatta İzmir Alsancak Limanı bile bu portföyün içinde.
Peki aynı işi çok daha başarılı yapan ülkeler yok mu?
Norveç’in nüfusu sadece 5,5-6 milyon.
1990’da petrolü bulduklarında “Bugün har vurup harman savuralım” demediler.
“Bu kaynak bir gün bitecek, gelin bugünün gelirini yarının güvencesi yapalım” dediler ve Government Pension Fund Global’i (Dünyanın en büyük varlık fonu) kurdular.
2024 sonu itibarıyla fonun büyüklüğü 1,74 trilyon doları aştı.
71 ülkede 8.700’den fazla şirketin hissesine sahip. Avrupa borsalarının %2,3’ü tek başına Norveç’in elinde.
Kişi başına düşen miktar yaklaşık 310 bin dolar!
Norveç fonu dünyanın en şeffaf fonu: Her çeyrekte nereye, ne kadar yatırım yaptığını, hangi şirketten kaç hisse aldığını herkesle paylaşıyor. Şeffaflık endeksinde 100 üzerinden 100 puan alıyor. Türkiye Varlık Fonu ise aynı endekste 100 üzerinden sadece 17 puan.
Norveç fonu kendi ülkesinde neredeyse hiç harcama yapmıyor ki siyasetçiler dokunamasın. Sadece hisse senedi ve tahvil alıyor.
Katar’ın nüfusu 2,8 milyon.
2005’te doğal gaz gelirleri patladığında “Hemen saraylar, yatlar alalım” demediler.
Katar Yatırım Otoritesi’ni (QIA) kurdular. Amaç: Petrol ve gaz gelirlerini çeşitlendirmek, ekonomiyi dönüştürmek, geleceğe yatırım yapmak.
2025 itibarıyla QIA 557 milyar dolar varlık yönetiyor. Londra’daki Shard, Harrods, Heathrow Havalimanı’nın %20’si, PSG futbol kulübü, Volkswagen, Credit Suisse gibi dev yatırımlar…
Hatta Borsa İstanbul’da da hisseleri var!
Kişi başına düşen miktar yaklaşık 200 bin dolar.
Katar’ın başarısının sırrı: Fon siyasetten tamamen bağımsız, şeffaf ve sürdürülebilirlik odaklı yönetiliyor.
Türkiye Varlık Fonu’nu da gerçek bir “gelecek fonu” hâline getirebiliriz.
Karadeniz, Gabar ve Akdeniz’deki yeni petrol-doğal gaz gelirlerini doğrudan fona aktaralım.
Borsa İstanbul üzerinden geleceğin Türk şirketlerine yatırım yapalım.
Yeter ki bugünün kazancını bugünün harcama hırsına kurban etmeyelim.
Gelecek nesillere bırakabileceğimiz en büyük miras, güçlü ve şeffaf bir varlık fonu olsun.
Hayırlı haftalar dilerim.