İlçe sınırları içerisinde 1.900 kilometrelik Dicle Nehri'ni doğuran ve tam da Dicle Nehri'nin kenarındaki Maden'in tescillenmiş kültür varlığı Camiikebir, ne yazık ki ilgisizlik yüzünden 14 yıldır restorasyon bekliyor…
KENAR-I DİCLE'DE CAMİİKEBİR'İN SAFAHATI!
İlçe sınırları içerisinde 1.900 kilometrelik Dicle Nehri'ni doğuran ve tam da Dicle Nehri'nin kenarındaki Maden'in tescillenmiş kültür varlığı Camiikebir, ne yazık ki ilgisizlik yüzünden 14 yıldır restorasyon bekliyor…
Hani Safahat'ta demişti ya merhum Mehmet Akif Ersoy ‘’Kenâr-ı Dicle'de bir kurt aşırsa bir koyunu, Gelir de adl-i İlâhî sorar Ömer'den onu!’’; işte Safahat'ın tezahürü ve Camiikebir'in 14 yıllık safahatı...
CAMİİKEBİR’İN TESCİLİ VE KRONOLOJİSİ…
Maden Camiikebir 15 Eylül 2010 tarih ve 3318 sayılı kararla ‘’I. Grup korunması gerekli kültür varlığı'' olarak tescillendi. 20 Ekim 2014 tarih ve 2569 sayılı kararla restorasyon projesi ise onaylandı. Camiikebir’in restore edilmesi için 2010 yılından itibaren yerel ve ulusal basında defalarca haber yapıldı ve Restore işleminin başlaması için 2014 yılından itibaren TBMM'de 9 kez önerge verildi…
MİLLETVEKİLİ KABUKCUOĞLU; ‘’CAMİİKEBİR’İ NAMINA YAKIŞIR BİR HALE GETİRMEK LAZIM!’’
19 Mart 2021 tarihinde Maden'i ziyaret eden İYİ Parti Eskişehir Milletvekili Arslan Kabukcuoğlu, basına yaptığı açıklamada; ‘’Camiikebir çok kıymetli bir eser. Başka ülkelerde olsa bunların üzerine eğilirler, bunları cam fanusların içine alırlar, korumak için her şeyi yaparlar. Ama maalesef bizde kıymeti bilinmiyor, tarihi değerler bilinmiyor, bunlar parayla pulla alınacak şeyler değil, para verip yapayım deseniz yapabileceğiniz şeyler değil, çünkü o dokuyu yıllar içerisinde taşıyıp gelmiş. Camiikebir'in de böyle çok önemli büyük bir özelliği var, O dini yapının bir şekilde korunması lazım, katiyen bir zarar görmemesi lazım, namına yakışır bir hale getirmek lazım.’’ Diyerek tarihe not düştü.
SİYASİLER GİDİYOR, MADEN’İN TARİHİ GELECEĞE MEYDAN OKUYOR!...
Bu arada Camiikebir restorasyon beklerken 14 yılda 2 Cumhurbaşkanı, 1 Başkan, 3 Başbakan, 7 Kültür Bakanı, 19 Elazığ Milletvekili, 7 Elazığ Valisi, 8 Maden Kaymakamı, 6 partiden (Ak Partili, Saadet Partili, Has Partili, Demokrat Partili, İYİ Partili, MHP’li) yani her partili 2 Maden Belediye Başkanı gördü.
24 Ocak 2020 Elazığ ve 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremlerinde hasar görmedi.
14 YILDA 5 BAKANA 9 ÖNERGE…
2014’ten beri milletvekilleri Altan Tan, Cihangir İslam, Garo Paylan, Naci Cinisli, Gürsel Erol, Hüsmen Kırkpınar; bakanlar Bülent Arınç, Veysi Kaynak, İdris Güllüce, Fuat Oktay, Mehmet Nuri Ersoy’a yazılı olarak verdikleri önergelerde ''Camiikebir ne zaman restore edilecek'' diye sordu.
SON ÖNERGE İZMİR MİLLETVEKİLİ KIRKPINAR'DAN!
4 Ocak 2024 tarihinde İYİ Parti İzmir Milletvekili ve TBMM Kültür Komisyonu Üyesi Hüsmen Kırkpınar'ın Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'a yazılı olarak verdiği önergenin tam metni şöyle; ‘’Aşağıda belirtilen sorularımın Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Nuri Ersoy tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.
Hüsmen Kırkpınar / İzmir Milletvekili
Elazığ ili Maden ilçesinde, 1792 yılında inşa edilen 231 yıllık Osmanlı kültür mirası Cami-i Kebir ve 1899'da inşa edilen minaresi, uzun süredir restore edilmeyi beklemektedir.
Cami-i Kebir ve minaresi 15 Eylül 2010 tarih ve 3318 sayılı kararla ''I. Grup Korunması Gereken Kültür Varlığı'' olarak tescillenmiştir. Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 20 Ekim 2014 tarih ve 2569 sayılı kararı ile Cami-i Kebir'in restorasyonu, rölevesi ve restitüsyonu için onaylanan projenin uygulanmasına muhtelif bahanelerle başlanmamıştır.
Bu bilgiler doğrultusunda;
1) Cami-i Kebir'in ve minaresinin “Korunması Gereken Kültür Varlığı” olarak tescil edilmesinin üzerinden 14 yıl geçmiştir. Kurumlar arası koordinasyon eksikliği yüzünden ısrarla sürüncemede bırakılan restorasyon çalışmalarına ne zaman başlanması planlanmaktadır?
2) Cami-i Kebir'in ve minaresinin bulunduğu koruma alanında, eserlere zarar verebilecek durumların meydana geldiği bilinmektedir. Bu alanda tehdit oluşturan unsurlarla ilgili girişimi veya ihmali olan kişiler hakkında 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında herhangi bir işlem yapılmış mıdır?
3) Anayasanın 63. Maddesi’nde Devlet’in, tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını sağlayacağı hükümlerine yer verilmektedir. Ayrıca Bakanlığınız evrensel kültür, sanat ve turizm değerlerinin sürdürülebilir korunmasını sağlayarak yaşatmayı misyon edinmişken Cami-i Kebir ve minaresine neden sahip çıkılmamaktadır?’’
TURAN'DAN SİYASÎLERE ÇAĞRI…
Camiikebir'in 14 yıldır ihmal edilen restorasyonu mutlaka başlatılmalı ve koruma alanı içerisindeki tarihi Gelincik Çeşmesi'nin de projedeki gibi avluda şadırvan haline getirilmesiyle tarihi dokuyu tekrar yaşatacak kent meydanı oluşması sağlanmalıdır. Unutulmasın ki Camiikebir; Maden’in ‘’tarih ve kültür mührü’’dür!
