Merkez Bankaları rezervlerini artırmakla ekonomisine nasıl yön vermektedir. Genel olarak dünyaca kabul gören para birimi ve altını biriktirme yanında, rezervlerde diğer ülkelerle swap anlaşmaları ile de bu ülkelerin paralarını da tutmaktadır.
Merkez bankalarının Para swapları işlemleri bir ülkenin kendi para birimini, belirli bir süreliğine başka bir ülkenin para birimi ile takas etmesidir diye tanımlayabilirim.
Cari açık veren veya cari açığı yüksek olan ülkeler ile ithalat -ihracat dengesini ve kapasitesini korumaya çalışan ülkeler açısından Swap anlaşmaları bir çözüm olabilir.
Döviz kurlarında aşırı oynama olan ekonomiler açısından o döviz ile yapılan swap anlaşmaları döviz üzerindeki spekülatif işlemleri engelleyebilir, spekülatif işlemler önlendikten sonra takasa gidilerek dövizler iade edilir kendi milli parasını geri alabilirler.
Merkez bankalarının fonksiyonel amaçlarından biri de kendi para biriminin diğer ülke para birimlerine karşı istikrarını sağlamaktır. Bu fonksiyonel amaç ile rezervlerinde dünyaca kabul görmüş ödeme araçlarını, değerli maden olarak altını ve diğer ülke para birimlerini bulundurabilirler. Bu rezervler ile ekonomisinde para politikası uygulamalarına esneklik sağlayıp ve kurlarda meydana gelebilecek oynaklıklarda ekonomik dengeyi sağlamayı amaçlar.
Merkez Bankası, para ve kur politikalarına olan güveni sağlamak ve desteklemek, hazinenin yabancı para iç ve dış borç ödemelerini gerçekleştirmek için gerekli olan dövizi tutmak, Yurt içi ve yurt dışında oluşabilecek ani finansal değişimlere karşı ekonomiyi dayanıklı hale getirmek ve uluslararası piyasalarda ülke ekonomisine güveni artırmak için rezervlerini artırmaktadırlar.
“Para Takası (swap) anlaşması kaynaklarının kullanılması, Türk şirketlerinin uluslararası nakdi kaynaklara erişimi açısından ve dış ticaret ödemelerinde önemli olmasıyla birlikte her iki ülke arasındaki finansal iş birliğini de güçlendirecek bir adım olarak değerlendirilmektedir” demektedir Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası...
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın Türk Lirası para takası piyasasının temel amacı, bankaların TL ve Yabancı Para likidite yönetiminde esnekliğini ve araç çeşitliliğini artırmaktır. Swap piyasasındaki işlemler, uzun vadeli bir etki yaratmadan TCMB rezervlerini yalnızca geçici olarak artırmaktadır.
Swap hariç net rezervler 2020 yılı Mart ayından sonra ilk defa pozitife dönmüştür ve toplam rezervler 143,6 milyar dolara ulaşmıştır.
Merkez bankaları brüt rezervlerin içinde, bankaların zorunlu karşılık olarak ayırdıkları dövizler bulunmaktadır. Bunun yanında swap işlemleri ile elde edilen emanet dövizler de bulunmaktadır. Bu iki kalemi brüt rezerv rakamından çıkarırsak net döviz rezerv rakamına ulaşabiliriz. Bu hafta brüt rezervler 83.9 milyar dolara kadar yükseldi.
Dahili ve harici rezerv tabiri gittikçe önemini yitirecektir, rezervlerin içeriğinde likitidesi hızlı olan ürünlerin çoğalması istikrarı koruyacaktır, değerli maden olan olarak altın rezervlerinin artırılmasını riskli görüyorum. Bireysel olarak yastık altı tutuluyor diye eleştirilen tutumların Merkez Bankasınca rezervlere ihtiyaten de olsa artırılmasını bu dönem için uygun görmüyorum. Bu geçiş döneminde uygulanan sıkı para politikası yanında, ekonomide canlılığında korunması gerekmektedir. Altın rezervleri ise 59.7 milyar dolara yükseldi.
Bu çerçevede, merkez bankalarının birinci görevi fiyat istikrarını sağlamak olmaktan çıkmıştır. Merkez bankalarının temel görevi finansal sistemin sağlıklı işlemesini sağlamaktır. Şu andaki yeni ekonomide finansal istikrar devam ettirilince siyasi kazanımlar da elde edileceği görülmüştür.
Merkez bankası kendi rezervlerine döviz toplarken, bu hafta yerleşik bireylerin bankalardaki dövizleri 152 milyar dolardan 149 milyar dolara gerilemiştir. Toplamdaki yabancı para toplamı ise 201 milyar dolardan 197 milyar dolara geriledi.
Borsa İstanbul’un piyasa değeri 427 milyar dolara yükselmesine rağmen ABD’de sadece NVIDIA şirketinin piyasa değeri 3 trilyon dolardır. BİST’te öyle nadide şirketleri var ki zamanla NVIDIA'nın değerine ulaşacaktır.
Hayırlı haftalar ve hayırlı Bayramlar dilerim…
