Geçtiğimiz hafta Hamas’ın İsrail’e saldırısı sonrası başlayan gerilim İsrail’in savaş ilan etmesiyle şiddetli bir şekilde devam ediyor. Binlerce insanın öldüğü, on binlerin yaralandığı, kadın, yaşlı ve çocuk yüzbinlerce insanın doğrudan etkilendiği, büyük bir insanlık dramının yaşandığı bir savaş hali var. Ülke olarak kuzeyimizde Rusya krizi henüz bitmemişken şimdide güneyimizdeki bu olay bir Ortadoğu ülkesi olarak tanımlandırılan Türkiye’yi hayli etkileyecek gibi. Mehmet Şimşek’in gelişiyle başlayan yabancı yatırımcıyı çekme hedefi maalesef bu bölgede yer alan ülkemiz için sıkıntılı bir süreç olacak veya biraz ertelenecektir. Bu tür beklenmedik ani olaylarda önce küresel anlamda finans piyasaları üzerinde etkilerini hemen görürüz. Ülkeler açısından ekonomik dinamik ve dengelerin oluşması zamanla ortaya çıkacaktır.
Finansal etkilerine bakacak olursak;
Altın: Kriz ortamlarında her zaman için güvenli görülen emtia, alımların etkisiyle hızla yükselişe geçti. Ons altının 1800 dolarlardan 1930 dolara kadar ani bir yükselişini gördük. Kriz bölgesel olma yolunda ilerlerse dahada yükseleceğini öngörüyoruz. Kısa süreli ateşkes veya krizin çözümüne yönelik adımların atılması durumunda ise bir miktar ani düşüş yaşanabilir. Temkinli olmakta fayda var.
Borsa tarafında ise panik satışlarıyla kısa süreli bir düşüş yaşansa da gerilimin uzama ve genişleme endişesiyle çabuk toparladı.
Petrol fiyatlarında kısa süreli dalgalı seyir oluştu. Krizin artması durumunda bir miktar daha geri çekilmesi ve burada bir süre kalması olağan sonuç olarak görünüyor. Bölgesel bir savaş haline gelmesi durumunda ise 3 haneli rakamları yani artışın hızını yaşayabiliriz.
Gelelim ekonomi politikamız üzerindeki etkilerine: Seçimden sonra üzerinde durulan enflasyon politikalarına, yabancı yatırımcı dış sermaye aktarım hızının sekteye uğramasına, sermaye piyasasına ve göç olaylarının doğuracağı sosyal politika ve işgücüne negatif yönde etkisi olacaktır. Beraberinde kamu harcamalarının artmasına, talep enflasyonu ve cari dengenin yeniden bozulacağı bir ortama girebiliriz. Ticari mal ve karşılıklı alışverişin olduğu özellikle İsrail’le yapılan alışveriş bu ürün gruplarında tedarik ve maliyet problemi oluşturacaktır.
Yapılması gereken konusunda şu anda aldığımız pozisyon doğru. Tıpkı Rusya-Ukrayna krizinde olduğu gibi dengede olmak ekonomimiz açısından çok önemli. Olayı diğer kavramlarla ele almadan bunu söylüyorum. Tarihsel süreç, duygusal ve inanç boyutundan uzak ele alarak tabi...
Unutmayalım, Savaşta kimse kazanamaz. Sadece acılar ve yıkımlar kalır…