Türk halk müziği, köken olarak bin yılların vermiş olduğu tarihi geçmişiyle köklü bir kültürel hazinedir. Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan bu kültür köprüsü gün geçtikçe zenginleşerek gelecek nesillere ve kuşaklara aktarılmaya devam ettirilmektedir. Türk halk müziği sadece bir müzik kaynağı olmayıp, Türk halkını sosyolojik açıdan da yansıtan en önemli temel etmenlerin başında gelmektedir. Doğumdan sonra başlayan ninniler, ölüm zamanı ise ağıtlarla yaşamın her anında halk müziğimiz var olmuştur. Düğünlerdeki halaylarımızdan, ölümdeki yaslara, doğumdaki ninnilerden, aşkımızı sevdamızı anlatan türkülere kadar Türk halk müziğimiz çok geniş bir yelpaze içerisindedir. Anadolu’nun Türkleşmeye başladığı zamanlarda ilk yerleşim yerlerinden biri de Elazığ-Harput ve çevresi olmuştur. Bu durumdan mütevellit Türk halk müziğinin en derin oluşumunun başında Elâzığ ili de gelmektedir.
Orta Asya’dan göç eden erenler, ozanlar, hak dostları özellikle Fırat kenarını yurt edinmişlerdir. Başta nefesler, semahlar, deyişler olmak üzere birçok eseri bizlere emanet bırakmışlardır. Yine Harput müziği içerinde yer alan türküler Anadolu’da kökleşmiş en önemli halk müziği eserlerindendir. Sadece Baskil (Elâzığ) ilçemize bağlı Şeyh Hasan köyümüzde bulunan 117 ozanın tespiti ve bunlara ait 900’den fazla eser ve nefes Elazığ ilinin bu anlamda ne kadar güçlü olduğunu göstermektedir. İşte aziz şehir Elazığ’ın en önemli halk ozanlarının başında Baskil Şeyh Hasanlı Teko Dede gelmektedir.
Gerçek adı Hüseyin TOSUN olan Teko Dede 1904 yılında Elazığ Baskil ilçesinin Şeyh Hasan köyünde dünyaya gelmiştir. Teko Dede daha bebek yaşlarda iken babası Mahmut TOSUN Kurtuluş Savaşı mücadelesi sırasında şehit düşmüştür. 1800’lü yılların sonu, 1900’lü yılların başında Şeyh Hasan köyünden kayıtlı olarak 18-40 yaş arası toplam 228 kişi toplanmış ve bunlardan sadece 2 kişi geri dönebilmiştir. Geriye kalan 226 Şeyh Hasanlı asker şehit düşmüştür. Teko Dede, Teslim Abdal’ın altıncı kuşaktan öz torunudur. Soyu Hz. Celal Abbas üzerinden Ehlibeyt’e dayanmaktadır. Saz çalmayı küçük yaşlarda katıldığı cemlerde öğrenip Sonraki yıllarda ise zakirlik ve dedelik görevini üstlenmiştir.
Genel anlamda dedesi Teslim Abdal’ın şiirlerini seslendiren Teko Dede, cemlerde Yedi Ulu Ozan’ın nefeslerine de önem verirdi. Bugün TRT repertuarında yer alan; Bacılar Semahı, Ya Hızır Semahı, Kırat Semahı, Hüseyin Girdi Meydane, Şıh Hasan Ağırlaması gibi eserleri oğlu Mustafa TOSUN’a aktarımını sağlayan kişidir. Âşıklık geleneği içerisinde çalıp söyleme bünyesinde yer alan Teko Dede aktardığı ifadelerde özellikle Bacılar Semahı’nın önemine dikkat çekerek bu semahın Kerbela katliamında söylenen mersiyeler kadar önemli olduğunu belirtmiştir. Teko Dede sözleri Şeyh Hasanlı Derviş Muhammed’e ait olan Kırat Semahı’nı Anadolu’da cemlerde okuyan ilk kişidir. Sonraki yıllarda bu semah, Anadolu’nun farklı bölgelerinde de söylenmiştir.
Bölgede büyük bir saygınlık kazanan Teko Dede aşırı disiplinli, insan sevgisine önem veren, Ehlibeyt sevdalısı bir hak aşığı idi. Osmanlıca okuyup yazan Dede, Şeyh Hasan ve çevre köylerde küskün, dargın olan herkesi barıştırdı. Teko Dede, 1996 yılında 92 yaşında Baskil ilçesi Şeyh Hasan köyünde vefat etmiştir. Dede'si ve soyu Teslim Abdal olan Teko Dede'nin ozanlık geleneğini; oğlu Kul Mustafa devam ettirmiş, onun vefatından sonra ise Türk halk müziği sanatçısı Hikmet TOSUN bu köklü geleneği sürdürmektedir.
