Borsa İstanbul’da birçok hisse, gerçek değerinin oldukça altında işlem görüyor. Ekonomide büyüme devam ederken, bu fiyatlamaların kalıcılığı yeni yılda daha derin bir iskontoya yol açabilir.
“Anomali” kelimesi; norm dışı, alışılmadık ve beklenmedik durumları ifade eder.
Bugün Borsa İstanbul’da (BIST) birçok hisse senedi, gerçek değerinin altında fiyatlanmaktadır. BIST, gelişmekte olan ülke borsalarına göre yaklaşık %25 oranında iskontolu işlem görmektedir. Parasal ve mali sıkılaşma politikalarına rağmen büyümesini sürdüren bir ekonomide bu durumun devam etmesi, yeni yılda iskonto oranının daha da artmasına neden olabilir.
Finans literatüründe araştırmacılar, riskli varlıkların fiyatlarını belirleyen unsurları açıklamaya çalışırken, Etkin Pazar Hipotezi’ne aykırı sonuçlar doğuran “anomali” kavramını incelemişlerdir. Bu anomaliler, zamana bağlı dönemsellikler ve zamana bağlı olmayan diğer anomaliler olarak ikiye ayrılır.
Zamana bağlı anomaliler, menkul kıymet getirilerinin belirli zaman dilimlerinde (gün, hafta, ay gibi) farklı davranış göstermesidir. Örneğin haftanın belli bir gününde ya da yılın belirli bir ayında fiyatların sistematik biçimde aynı yönde hareket etmesi, o dönemlerde normalin üzerinde getiri elde edilebileceğini ima eder. Bu durum, geçmiş fiyat hareketlerinden yararlanarak ekstra kazanç elde edilemeyeceğini savunan Etkin Pazar Hipotezi’yle çelişmektedir.
Zamana bağlı olmayan anomaliler ise daha çok şirketlerin kendi yapısal özelliklerinden kaynaklanır. Firmanın büyüklüğü, fiyat/kazanç oranı, fiyat/satış oranı, piyasa değeri/defter değeri oranı ve hisse senetlerinin yatırımcılar tarafından ihmal edilme durumu bu tür anomalilere zemin hazırlar.
“İhmal edilmiş firma” etkisi uzun süredir bilinen bir olgudur. Araştırmalar, yatırımcılar tarafından az ilgi gören, daha az tavsiye edilen ve daha düşük işlem hacmine sahip bu tür hisselerin, uzun vadede diğer hisselere kıyasla daha iyi performans gösterdiğini ortaya koymaktadır.
Bu durumun nedeni, kurumsal yatırımcıların küçük ve az tanınan şirketlerdeki yüksek riski üstlenmek istememeleridir. Bu nedenle, genellikle bilgiye daha kolay erişebildikleri, tanınırlığı yüksek şirketlerin hisselerine yönelmektedirler.
Son dönemde ise özellikle serbest yatırım fonlarının, ihmal edilmiş firmaların hisselerine yatırım yapmasıyla birlikte bu hisselerde dikkat çekici “anomali fiyatlamalar” görülmektedir. Bu fonlar aynı zamanda büyük, bilinen şirket hisselerini de portföylerine eklemektedir.
Ancak Borsa İstanbul’da son yıllarda büyük şirket hisselerinin de “ihmal edilmiş firma” niteliğinde fiyatlandığı gözlemlenmektedir. Bu eğilim, önümüzdeki dönemde piyasa genelinde anomali fiyatlamaların artmasının kaçınılmaz olduğunu göstermektedir.
Hayırlı haftalar dilerim.
