Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) sürpriz bir kararla geçen ay politika faizini 3.5 puan artışla yüzde 46’ya çıkardı. TCMB aldığı kararla, politika faizini yüzde 42.3’ten yüzde 46’ya, gecelik borç verme faiz oranını da yüzde 46’dan yüzde 49’a yükseltti. Üstelik yapılan açıklama ile, faizin daha da yükseltilebileceği sinyali verildi. Bu karar, ekonomide dengeleme sürecinin bir parçası olarak değerlendiriliyor. Böylece TCMB’nin Aralık ayında başlattığı faiz indirim uygulaması yalnızca 4 ay sürdü.
Son günlerde piyasalardaki dalgalanma nedeniyle dövize olan talebin artması, bu faiz artırma kararı ile döviz talebini durdurma ihtimalini gündeme getirdi. Yatırımcıların yüksek faizden yararlanmak için Türk lirasına yönelmesi, döviz talebini düşüreceğinden kura yeni atak gelmeyeceği beklentisini gösteriyor. Her şeye rağmen faiz artırma kararının yatırımcıların Türk lirasına ilişkin güveninin güçlenmesi açısından önemli olduğunu düşünüyoruz. Uzmanlar; yönetimin öncelikli hedefinin şimdilik enflasyon olmadığını, kur ve faiz dengesinin yerli yerine oturmasının daha önemli olduğunu ve özellikle finansal istikrarın sağlanmasının gerektiğini ve büyümede yavaşlama olacağını ileri sürüyorlar.
Küçük ve orta büyüklükteki şirketlerin ciddi baskılarına rağmen Merkez Bankası’nın gelecek aylarda bir faiz indirimine gitse bile sonrasında bu düşüş eğilimine devam etmesinin çok zor olacağı, bankanın manevra alanının daraldığı açıklanıyor. (1)
TCMB’nin yüzde 46’lık politika faiziyle, Gana ve Zimbabve gibi birçok Afrika ülkesini ve enflasyonda ezeli rakibimiz Arjantin’i geride bıraktı. Faiz Zimbabve’de yüzde 35, Arjantin’de ise yüzde 29 seviyesinde bulunuyor. Yüksek faizde yüzde 59.39 faiz uygulayan Venezuela ile yarışıyoruz. (2) Türkiye yüksek faiz oranında dünya dördüncüsü olup, Venezuela ile olan aradaki fark kapanıyor. Böylece adı yıllardır ekonomik krizlerle anılan ve istikrarın bir türlü sağlanmadığı Venezuela’ya adım adım yaklaşıyoruz.
Yüksek faiz uygulamasında 4’üncü sırada yer alan Türkiye’nin ardından Gana yüzde 30 ile beşinci sırada. Ardından Sudan ve Kongo geliyor. Trading Economics’in Avrupa verilerine göre, Türkiye Avrupa’da politika faizinin en yüksek olduğu ülke pozisyonunda. İkinci sıradaki Rusya’da faiz oranı yüzde 16, Ukrayna’da ise bu oran yüzde 15. Avrupa Birliği ülkesi Macaristan yüzde 10.8 ile dördüncü durumda. (3)
Dünya genelinde birçok Merkez Bankası, geçmişte para politikası araçlarının bir parçası olarak negatif faiz oranlarını uygulamaya koyarken Danimarka, İsveç ve İsviçre Merkez Bankaları bir süre politika faizlerini negatif seviyede tuttu.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası son faiz kararıyla, finansal piyasalardaki dalgalanmayı önlemiş olmakla beraber ekonomiyi soğutarak yıl sonu enflasyon beklentilerini aşağıya çekmeyi amaçlıyor. Ayrıca, Türk lirasına olan talebin güçlenmesi ile döviz kuru üzerinde aşağı yönlü bir baskı oluşturmayı hedefliyor.
Kaynakça:
(1) Prof. H. Kozanoğlu
(2) Tolga Uğur
(3) tr.euronews.com
