1926 yılından beri Milli Piyango İdaresi tarafından yürütülen şans oyunları 01 Ağustos 2020 tarihinden itibaren “Demirören-Sisal (İtalyan) Ortaklığı” na devredilmiş ve böylece oynatılan tüm şans oyunlarının işletme hakkı 10 yıl süreyle ilgili şirkete geçmiştir. Bu özelleştirme ile piyango oynatma yetkisi özele devredilmiş ve Demirören – Sisal ortaklığı 2020 yılı için 9 milyar 320 milyon lira hasılat sağlamayı taahhüt etmiştir. Sözleşmeye göre bu tutar 2021, 2022 ve 2023 yıllarında yüzde 20 artı enflasyon oranı kadar artırılacak ve 2024 yılından itibaren ise artış oranı enflasyon oranından ibaret olacaktır. Bu gerçekleşmez ise 2021 yılından itibaren taahhüt edilenle gerçekleşen hasılat arasındaki farkın yüzde 31,5’ inin ceza olarak ödenmesi öngörülmüştür. Sözleşmede Demirören – Sisal ortaklığının bu hizmet karşılığında satışlardan yüzde 9,5 oranında pay alması kararlaştırılmıştır.
Oyunları özendirmek ve hasılatı artırmak amacı ile 2019’ da yüzde 47,5 olan ikramiye dağıtım oranının yüzde 59’ a yükseltilmesi, yeni oyunların eklenmesi, sayısal loto ve süper lotonun yenilenerek çekiliş sayısının arttırılması ve milli piyangonun yılbaşı çekilişinde 100 milyon TL kazanma fırsatının sunulması gibi yenilikler gündeme getirilmiştir. Ancak, hasılatın başlangıçta öngörülen ve taahhüt edilen miktarların altında kalacağı görülüyor.
Özelleştirme ile birlikte birçok oyunda kolon fiyatları arttırılmış, bunun dışında yapılan en önemli değişiklik sayısal loto rakamları 90’ a kadar yükseltilmiş ve çekiliş sayısı haftada 3 güne çıkarılmıştır. Milli Piyangonun en çok ilgi gören oyunu sayısal lotonun ismi “Çılgın Sayısal Loto” olarak değiştirilmiştir. Yapılan araştırmalarda sayısal lotoda 1-49 arasındaki rakamlarda 6 tutturma ihtimali 14 milyonda bir iken, şimdi 1-90 arasındaki rakamlarda 6 tutturma ihtimalinin 622 milyonda bir olduğu ifade ediliyor. Buna göre büyük ikramiyeyi kazanma olasılığı nerede ise olanaksız hale gelmiştir. Bu nedenledir ki, söz konusu sistem değişikliğinden sonra büyük ikramiye günlerdir kimseye çıkmıyor. Sürekli biriken para devrediyor. Yeni sistem sanki kimse bilmesin diye kurgulanmış.
Çılgın sayısal lotonun 25.08.2021 tarihli 102 nolu çekilişinde yine 6’ yı bilen çıkmadı ve devir tutarı 203 milyon lira oldu. Sayısal loto Milli Piyango İdaresince 2018 yılında büyük ikramiye en fazla 9, 2019 yılında ise en fazla 8 kez devretmişti. 2020 yılında 65 çekilişte devir gerçekleşirken, 2021 yılında 25.08.2021 tarihine kadar 102 çekilişte büyük ikramiye yine devretmiştir. Bu durum yeni sistemde büyük ikramiyeyi kazanma şansının zorluğunu açıkça ortaya koymaktadır. Sonuçta; büyük ikramiye oynayanlara çıkmamakta, sürekli devrederek şirketin kasasında kalmaktadır.
Burada özellik gösteren konu; çıkmayan ve sürekli olarak şirketin kasasında kalan paranın yarattığı nakit avantajı ve bunun uzun sürede oluşturduğu getirisidir. Dağıtılmayarak aylarca şirket bünyesinde kalması nedeniyle toplanan paralardan elde edilecek faiz gelirinin boyutu ve bunun talihlilere dağıtılmayarak sadece şirketin sahiplenmesi önemli bir avantajdır. Yüz milyonlarca liranın bugünkü faiz sisteminde getirisi hiç de küçümsenmeyecek bir büyüklüktedir. Kural değiştirilerek ikramiyenin sürekli şirkette tutulması, akla bu avantajın kullanılması için bir neden mi yaratıldığı sorusunu getiriyor.
İdarenin izleme ve denetleme yetkisini kullanarak ikramiyenin dağıtımı konusunda yeni bir düzenlemeyi gündeme getirmesi, örneğin 6 çekilişte üst üste 6 bilen kişi veya kişiler çıkmaz ise devredilen tutar sonraki çekilişin 5 + 1, 5 veya 4 bilenleri arasında paylaştırılırsa rasyonel bir uygulama olacaktır.
“Biriktirdiğin değil,
paylaştığın senindir.”
