Türkiye, tarımda yeni bir devrimin eşiğinde. Tarım ve Orman Bakanlığı, 16 adet Tarıma Dayalı İhtisas Sera Organize Sanayi Bölgesi (TDİOSB) kurmayı planlıyor. Adana Karataş’ta 100 bin ton, Balıkesir Gönen’de 250 bin ton yıllık üretim hedefleyen bu dev projeler, sadece istihdam ve kalkınma değil, aynı zamanda enflasyonu düşürmenin de en güçlü silahı olacak. Çünkü lojistik maliyetler ve fire kayıpları azalacak, sebze-meyve fiyatları ucuzlayacak, tüketicinin sofrası rahatlayacak.
Peki bu devrimin neresindeyiz?
Antalya, Mersin ve Adana’daki 531 bin dekar seranın ürettiği ürün, binlerce kilometre kara yoluyla taşınıyor. Yakıt faturası kabarıyor, ürün fire veriyor, fiyatlar yükseliyor. Çözüm belli: Üretimi Türkiye’nin dört bir yanına yaymak. İşte tam burada Elazığ devreye giriyor!
Elazığ, Doğu Anadolu’nun jeotermal açısından en zengin illerinden biri. MTA’nın jeotermal haritasında açıkça görülüyor: Cip köyünde 2019’da açılan kuyu, 2.300 metre derinlikte 60°C sıcaklıkta, saniyede 90 litre mineral zengin su veriyor. 4,5 hektarlık saha 30 yıllığına Elazığ Belediyesi’ne tahsis edildi. Ama 2025’e geldik, hâlâ atıl duruyor! Bu kaynakla 10 bin dekarın üzerinde modern sera ısıtılabilir, 100 MWt’lik ısı enerjisiyle binlerce kişiye iş yaratılabilir.
ETSO öncülüğünde Fırat Kalkınma Ajansı, Tarım İl Müdürlüğü ve TKDK ile toplantılar yapılıyor, güzel. Ama hız lazım! Komşu iller bu fırsatı kapmadan Elazığ’ın harekete geçmesi şart. Çünkü:
• Topraksız tarımla su ve gübre tasarrufu %70’e çıkacak,
• Tropikal meyveler bile yetiştirilebilecek,
• Hibrit enerji (jeotermal + güneş) ile karbon ayak izi sıfırlanacak,
• Ürünler Irak, İran, Suriye ve Körfez ülkelerine kara yoluyla taze ve ucuz ulaştırılacak,
• Fire oranı %15’ten aşağı düşecek,
• Gençlerimiz tarımda modern iş bulacak, göç tersine dönecek.
Dikili ve Gönen TDİOSB’leri çoktan yol aldı. Adana Karataş’ta 3 bin kişilik istihdam hedefi kondu. Elazığ neden geride kalsın?
Soruyorum:
Elazığ sera devrimine hazır mı?
Cip köyündeki jeotermal su hâlâ toprağın altında uyuyor. Bu uyuyan devi uyandırmak; Valiliğin, Belediyenin, ETSO’nun, sivil toplumun ve hepimizin görevi. Bir Sera TDİOSB için daha fazla beklemeye gerek yok.
Elazığ’ın, jeotermal servetini yeşil altınla taçlandırma zamanı çoktan geldi.
Hadi, bu devrimi birlikte başlatalım! Enflasyon canavarını bir kırtık indirelim.
Hayırlı haftalar dilerim.